Birinci dereceden iki bilinmeyenli denklemler, dereceleri bir olan iki bilinmeyenden oluşan denklemlerdir.
\( a, b, c \in \mathbb{R}, \quad a \ne 0, \quad b \ne 0 \) olmak üzere,
\( ax + by + c = 0 \)
Yukarıdaki denklemde \( x \) ve \( y \) denklemin bilinmeyenleri, \( a \), \( b \) ve \( c \) denklemin katsayılarıdır. \( c \) katsayısı aynı zamanda denklemin sabit terimidir.
Birinci dereceden iki bilinmeyenli denklemler farklı formlarda olabilir. Aşağıdaki denklemlerin tümünde terimleri düzenlediğimizde ilk satırdaki \( ax + by + c = 0 \) formundaki \( 2x - y + 4 = 0 \) denklemi elde edilebilir.
\( 2x - y + 4 = 0 \)
\( 2x - y = -4 \)
\( y = 2x + 4 \)
\( \dfrac{y}{4} - \dfrac{x}{2} = 1 \)
Birinci dereceden iki bilinmeyenli bir denklemin sonsuz sayıda çözümü vardır ve çözüm kümesi koordinat düzleminde bir doğruya karşılık gelir. Bu doğru üzerindeki her nokta ve karşılık geldiği \( (x, y) \) sıralı ikilisi denklemin bir çözümüdür.
\( 3x + 2y - 24 = 0 \) denkleminin çözüm kümesini bulalım.
Verilen denklemin analitik düzlemde grafiğini çizelim.
Bu doğru üzerindeki tüm noktalar denklemin birer çözümüdür, yani doğru üzerindeki herhangi bir noktanın karşılık geldiği \( (x, y) \) değerleri denklemde yerine konduğunda denklemi sağlar. Benzer şekilde doğru üzerinde olmayan bir noktanın karşılık geldiği \( (x, y) \) değerleri denklemde yerine konduğunda denklemi sağlamaz.
Nokta | \( 3x + 2y - 24 = 0 \) |
---|---|
\( (-3, 3) \) | \( 3 \cdot (-3) + 2 \cdot 3 - 24 = -27 \ne 0 \) |
\( (8, 9) \) | \( 3 \cdot 8 + 2 \cdot 9 - 24 = 18 \ne 0 \) |
\( (0, 12) \) | \( 3 \cdot 0 + 2 \cdot 12 - 24 = 0 \) |
\( (2, 9) \) | \( 3 \cdot 2 + 2 \cdot 9 - 24 = 0 \) |
\( (4, 6) \) | \( 3 \cdot 4 + 2 \cdot 6 - 24 = 0 \) |
\( (6, 3) \) | \( 3 \cdot 6 + 2 \cdot 3 - 24 = 0 \) |
\( (8, 0) \) | \( 3 \cdot 8 + 2 \cdot 0 - 24 = 0 \) |
Bu örnek bize birinci dereceden iki bilinmeyenli denklemlerin çözüm kümesinin sonsuz elemanlı olduğunu ve çözüm kümesinin koordinat düzleminde bir doğruya karşılık geldiğini göstermektedir.
\( mx + 8 = -2y \)
\( 6x - 4y = -n \)
denklem sisteminin çözüm kümesi sonsuz elemanlı ise \( m + n \) kaçtır?
Çözümü Göster\( 3x + 1 = -ay \)
\( ax + 12y = -2 \)
denklem sisteminin çözüm kümesi boş küme ise \( a \) kaçtır?
Çözümü Göster\( (k - 2)x + 4y - \dfrac{2}{7} = 0 \)
\( (4k - 10)x + 8y + \dfrac{23}{5} = 0 \)
denklem sisteminin çözüm kümesinin tek elemanlı olması için \( k \) kaç olamaz?
Çözümü Göster\( y = kx + 6 \)
\( 4y = t + 8x \)
denklemlerinin çözüm kümeleri ortak olduğuna göre, \( \frac{t}{k} \) ifadesi kaça eşittir?
Çözümü Göster