Parabolde Eşitsizlikler

Denklemi \( y = f(x) \) şeklinde verilen bir parabol analitik düzlemdeki noktaları üç gruba ayırır.

  • Parabolün üzerindeki noktalar: Bu noktalar \( y = f(x) \) eşitliğini sağlayan \( (x, y) \) noktalarından oluşur.
  • Parabolün üstündeki bölgede kalan noktalar: Bu noktalar \( y \gt f(x) \) eşitsizliğini sağlayan \( (x, y) \) noktalarından oluşur.
  • Parabolün altındaki bölgede kalan noktalar: Bu noktalar \( y \lt f(x) \) eşitsizliğini sağlayan \( (x, y) \) noktalarından oluşur.
Noktanın parabole göre durumu
Noktanın parabole göre durumu

Bu doğrultuda parabollere ait eşitsizliklerin analitik düzlemde karşılık geldiği bölgeleri inceleyelim.

Eşitsizliklerin Gösterimi

Bir parabolün analitik düzlemde oluşturduğu bölgelerin eşitsizlik gösterimleri aşağıdaki gibidir.

Grafik Eşitsizlik
Parabolde eşitsizlik (a > 0, y > f(x))

Kollar yukarı yönlü (\( a \gt 0 \))

\( y \gt f(x) \)

Eşitsizlik herhangi bir \( x \) değeri için ordinat değeri \( f(x) \) değerinden büyük olan noktaları kapsar ve parabolün iç/üst bölgesine karşılık gelir.

Eşitsizlikte \( \gt \) sembolü kullanıldığı için parabolün üzerindeki noktalar taralı bölgeye dahil değildir, dolayısıyla parabol kesikli çizgi ile gösterilir.

Parabolde eşitsizlik (a > 0, y <= f(x))

Kollar yukarı yönlü (\( a \gt 0 \))

\( y \le f(x) \)

Eşitsizlik herhangi bir \( x \) değeri için ordinat değeri \( f(x) \) değerinden küçük ya da \( f(x) \) değerine eşit olan noktaları kapsar ve parabolün kendisine ve dış/alt bölgesine karşılık gelir.

Eşitsizlikte \( \le \) sembolü kullanıldığı için parabolün üzerindeki noktalar taralı bölgeye dahildir, dolayısıyla parabol sürekli çizgi ile gösterilir.

Parabolde eşitsizlik (a < 0, y >= f(x))

Kollar aşağı yönlü (\( a \lt 0 \))

\( y \ge f(x) \)

Eşitsizlik herhangi bir \( x \) değeri için ordinat değeri \( f(x) \) değerinden büyük ya da \( f(x) \) değerine eşit olan noktaları kapsar ve parabolün kendisine ve dış/üst bölgesine karşılık gelir.

Eşitsizlikte \( \ge \) sembolü kullanıldığı için parabolün üzerindeki noktalar taralı bölgeye dahildir, dolayısıyla parabol sürekli çizgi ile gösterilir.

Parabolde eşitsizlik (a < 0, y < f(x))

Kollar aşağı yönlü (\( a \lt 0 \))

\( y \lt f(x) \)

Eşitsizlik herhangi bir \( x \) değeri için ordinat değeri \( f(x) \) değerinden küçük olan noktaları kapsar ve parabolün iç/alt bölgesine karşılık gelir.

Eşitsizlikte \( \lt \) sembolü kullanıldığı için parabolün üzerindeki noktalar taralı bölgeye dahil değildir, dolayısıyla parabol kesikli çizgi ile gösterilir.

Eşitsizlik Sistemlerinin Gösterimi

Aşağıda bazı örnek eşitsizlik sistemlerinin karşılık geldiği bölgeler taralı şekilde gösterilmiştir.

Grafik Eşitsizlik Sistemi
Parabolde eşitsizlik (örnek 1)

Grafikteki taralı alan aşağıdaki eşitsizliklerin kesişimini temsil eder.

\( y \ge f(x) \)

\( y \le 0 \)

Küçük/büyük eşit sembolleri kullanıldığı için parabol ve \( x \) ekseni üzerindeki noktalar taralı alana dahildir.

Parabolde eşitsizlik (örnek 2)

Grafikteki taralı alan aşağıdaki eşitsizliklerin kesişimini temsil eder.

\( y \gt f(x) \)

\( x \le 0 \)

\( y \le 0 \)

Küçük eşit sembolü kullanıldığı için eksenler üzerindeki noktalar taralı alana dahildir, ancak parabol üzerindeki noktalar değildir.

Parabolde eşitsizlik (örnek 3)

Grafikteki taralı alan aşağıdaki eşitsizliklerin kesişimini temsil eder.

\( y \le f(x) \)

\( y \gt g(x) \)

Küçük eşit sembolü kullanıldığı için parabol üzerindeki noktalar taralı alana dahildir, ancak \( g(x) \) doğrusu üzerindeki noktalar değildir.

Parabolde eşitsizlik (örnek 4)

Grafikteki taralı alan aşağıdaki eşitsizliklerin kesişimini temsil eder.

\( y \gt f(x) \)

\( y \le g(x) \)

Küçük eşit sembolü kullanıldığı için \( g(x) \) doğrusu üzerindeki noktalar taralı alana dahildir, ancak parabol üzerindeki noktalar değildir.

Parabolde eşitsizlik (örnek 5)

Grafikteki taralı alan aşağıdaki eşitsizliklerin kesişimini temsil eder.

\( y \ge f(x) \)

\( y \lt g(x) \)

Büyük eşit sembolü kullanıldığı için \( f(x) \) parabolü üzerindeki noktalar taralı alana dahildir, ancak \( g(x) \) parabolü üzerindeki noktalar değildir.

Parabolde eşitsizlik (örnek 6)

Grafikteki taralı alan aşağıdaki eşitsizliklerin kesişimini temsil eder.

\( y \ge f(x) \)

\( y \lt g(x) \)

\( x \gt 0 \)

\( y \ge 0 \)

Büyük eşit sembolü kullanıldığı için \( f(x) \) parabolü ve \( x \) ekseni üzerindeki noktalar taralı alana dahildir, ancak \( g(x) \) parabolü ve \( y \) ekseni üzerindeki noktalar değildir.


« Önceki
Parabolün Analitik Uygulamaları
Sonraki »
Parabolün Simetriği


Faydalı buldunuz mu?   Evet   Hayır